Torbiele jajników

O objawach i leczeniu torbieli jajników opowiada specjalista ginekolog położnik – dr Anna Janusz ze Szpitala Medfemina we Wrocławiu.

TORBIELE JAJNIKÓW:

Torbiele jajników to częste schorzenie ginekologiczne. Dotyczą kobiet w każdym wieku, jednak głównie w wieku prokreacyjnym.

TYPY TORBIELI:

Najczęstsze zmiany to kolejno:

•  torbiele czynnościowe:

1. Proste, czyli wypełnione przejrzystym bursztynowym płynem, powstające najczęściej w wyniku funkcjonowania jajnika (z pęcherzyków owulacyjnych)
2. Krwotoczne (powstaje z pęcherzyka owulacyjnego do którego wynaczyni się krew)

•  torbiele endometrialne czyli czekoladowe (nazwa pochodzi od koloru treści jajnika która bardzo przypomina czekoladę,a w rzeczywistości jest to zhemolizowana krew)
•  torbiele skórzaste czyli tzw powotniaki, które są wypełnione łojem, włosami, niekiedy możemy znaleźć w nich zęby. Wbrew temu co sugeruje nazwa „potworniak” przeważnie zmiany te są łagodne.

OBJAWY:

Torbiele jajnika mogą dawać pobolewania, kłucia podbrzusza, uczucie pełności w brzuchu, wzdęcia, parcia na pęcherz moczowy i dno miednicy, w tym okolicę odbytu, powiększenie obwodu brzucha. Często torbiele nie dają żadnych objawów, dlatego ważne są regularne profilaktyczne kontrole ginekologiczne. Niekiedy torbiele dają ostre objawy – silny ból, wówczas konieczne jest leczenie operacyjne w trybie ostrodyżurowym.

LECZENIE:

Torbiele nie zawsze wymagają leczenia. Jeśli nie dają objawów, nie mają cech niepokojących w USG, nie mają dużych rozmiarów, to możliwa jest ich obserwacja do czasu aż się wchłoną. W takich przypadkach wykonujemy usg kontrolne i ewentualnie marker Ca125 z krwi co około 3 miesiące. Do badania Ca125 nie trzeba być na czczo, można je wykonać w dowolnym dniu cyklu ale nie podczas miesiączki.

Gdy torbiele dają objawy, mają podejrzany wygląd w USG lub innych badaniach obrazowych (MRI, TK) albo są średnicy powyżej 5cm, to najczęściej zalecane jest ich usunięcie drogą operacyjną.

Co do torbieli endometrialnych, tzw czekoladowych, ich operacyjne usunięcie jest rekomendowane w przypadku objawów, dużego rozmiaru, tj >3-5 cm; torbiele średnicy  < 3cm które nie dają objawów (bóle, niepłodność) zasadniczo mogą być obserwowane. Jest to ważne ze względu na zachowanie rezerwy jajnikowej, gdyż każda operacja na jajniku może obniżyć tę rezerwę.

Przy każdym rodzaju torbieli, ale szczególnie przy torbieli krwotocznej ważne jest żeby w czasie gdy torbiel się utrzymuje uważać z intensywnym sportem, szczególnie skakaniem, oraz przy współżyciu, gdyż wówczas torbiel może pęknąć lub skręcić się, co wymaga pilnej operacji.

PROFILAKTYKA:

Jeśli torbiele nawracają, mają charakter endometrialny, dają duże objawy, jako ich profilaktykę można zastosować antykoncepcję hormonalną, która ustrzeże przed powstaniem kolejnych torbieli.