Torbiel pilonidalna występująca również pod nazwą torbiel włosowa, to przewlekły proces zapalny bruzdy międzypośladkowej.
Przyczyna powstawania schorzenia nie jest dokładnie znana. Za najbardziej prawdopodobną teorię uznaje się wrastanie włosów w głąb skóry, co prowadzi do zapalenia tkanki podskórnej i powstawania mikroropni. Z czasem stan zapalny rozprzestrzenia się na okoliczne tkanki. Zapaleniu mogą sprzyjać specyficzne warunki fizjologiczne w okolicy pośladkowej (ciepło, wilgoć, utrudniony dostęp powietrza, obecność bakterii beztlenowych, wzajemne tarcie pośladków). Często po uformowaniu torbieli dochodzi do powstawania dodatkowych przetok.
Wyróżnia się także potencjalne czynniki ryzyka powstania cysty pilonidalnej, takie jak: płeć męska, genetyczne predyspozycje do trądziku, czyraków, zapalenia mieszków włosowych i torbieli łojowych, znaczne owłosienie okolicy pośladkowej i sztywna tekstura włosów, uraz okolicy kości ogonowej, częste i długotrwałe przebywanie w pozycji siedzącej (praca, jazda na rowerze, jazda konna, prowadzenie samochodu), otyłość, palenie, cukrzyca.
Jakie są objawy torbieli pilonidalnej?
W wielu przypadkach schorzenie ma charakter bezobjawowy, nie występują stany zapalne ani wycieki. U części chorych z czasem pojawia się wyciek treści surowiczej z ujścia torbieli. Długotrwały wyciek treści oraz zablokowanie ujścia torbieli może doprowadzić do zakażenia i powstania ropnia. W takim wypadku pojawiają się objawy takie jak obrzęk, ból, zaczerwienienie, swędzenie, gorączka, nieprzyjemny zapach w okolicy schorzenia.
Jakie są metody leczenia torbieli pilonidalnej?
Dotychczas nie wypracowano jednolitej, uniwersalnej procedury chirurgicznej w terapii torbieli pilonidalnej.
Jedna ze stosowanych metod leczenia polega na nakłuciu ropnia i osuszeniu zakażonego obszaru oraz podaniu pacjentowi antybiotyków i środków przeciwzapalnych. Postępowanie to uwzględnia się we wczesnym stadium choroby.
Możliwe jest także zastosowanie ablacji endoskopowej. Podczas zabiegu usuwa się wrastające włosy oraz mieszki włosowe, a następnie przeprowadza kauteryzację rany. To metoda mało inwazyjna, nie pozostawiająca blizn, pozwalająca na stosunkowo szybką rekonwalescencję pacjenta.
W przypadku zaawansowanych form choroby stosuje się leczenie operacyjne. Torbiel zostaje chirurgicznie usunięta w znieczuleniu ogólnym, natomiast ranę pooperacyjną chirurg pozostawia otwartą do gojenia przez ziarninowanie, zszywa ją częściowo lub całkowicie zamyka, pozostawiając w niej dren. Leczenie operacyjne może być powikłane zakażeniem, krwawieniem lub rozejściem się rany po usunięciu szwów. Proces gojenia jest w tym przypadku znacznie wydłużony.
Czy możliwy jest nawrót torbieli?
Nawroty torbieli pilonidalnych występują w ok. 30 proc. przypadków. Z tego powodu istotne jest wdrażanie działań profilaktycznych, takich jak regularna i dokładna higiena okolicy pośladkowej, usuwanie włosów w tym obszarze, unikanie długotrwałego siedzenia w jednej pozycji, utrzymywanie prawidłowej masy ciała, rezygnacja z obcisłych ubrań i bielizny.